Martina Zienkiewicz – nauczyciel języka niemieckiego
Termin: 3–16 lipca 2016 roku
Rodzaj szkolenia: kurs metodyczno-językowy
Organizator szkolenia: Goethe-Institut München
W lipcu 2016 roku uczestniczyłam w kursie „Mehr Autonomie für Lerner” w Gauting organizowanym przez Goethe-Institut, który jest instytutem kultury Republiki Federalnej Niemiec, działającym na całym świecie. Do głównych zadań instytutu należy promowanie znajomości języka niemieckiego (w tym także możliwość doskonalenia zawodowego dla nauczycieli tego języka za granicą), upowszechnianie całościowego wizerunku Niemiec i wspieranie międzynarodowej współpracy kulturalnej. Sieć placówek Goethe-Institut, ośrodków Goethe-Zentrum, stowarzyszeń kulturalnych, czytelni niemieckich oraz centrów nauczania języka i centrów egzaminacyjnych od ponad sześćdziesięciu lat umożliwia wielu ludziom pierwszy kontakt z Niemcami. Długoletnia partnerska współpraca z najważniejszymi instytucjami i osobistościami dotyczy ponad 90 krajów.
W kursie wzięło udział 19 osób pochodzących z różnych zakątków świata, a mianowicie z Albanii, Argentyny, Brazylii, Chin, Estonii, Grecji, Gwatemali, Indii, Omanu, Polski, Rosji, Turcji, Węgier oraz Wybrzeża Kości Słoniowej, w sumie z 14 państw. Wszyscy uczestnicy to czynni nauczyciele z bardzo zróżnicowanym doświadczeniem zawodowym (nowicjusze i długoletni pedagodzy), pracujący na co dzień z różnymi grupami wiekowymi, tj. zarówno z dziećmi przedszkolnymi i wczesnoszkolnymi, jak też z nastolatkami i dorosłymi. Uczestnicy zakwaterowani byli ośrodku konferencyjnym w niewielkim miasteczku Gauting (ok. 20 tys. mieszkańców), znajdującym się w pobliżu Monachium. Taka lokalizacja pozwoliła na naukę i odpoczynek wśród zieleni, z dala od zgiełku miasta, a jednocześnie (dzięki korzystnemu połączeniu kolejką podmiejską) dawała możliwość zapoznania się z atrakcjami stolicy Bawarii.
Tematyka kursu dotyczyła możliwości zwiększenia autonomii ucznia w procesie uczenia się. Kurs obejmował trzy etapy: faza przygotowawcza – online (12.06–25.06.2016 r.), faza właściwa – pobyt w Gauting (03.07–16.07.2016 r.) oraz faza podsumowująca – online (09.10–16.10.2016 r.)
W I fazie uczestnicy mieli za zadanie utworzenie swojego profilu na stronie meingoethe.de, przedstawienie mapy myśli do tematu „Autonomia uczenia się”, przeczytanie fachowego tekstu odnoszącego się do tematyki kursu oraz napisanie wspólnie z innymi uczestnikami odpowiedniego komentarza w oparciu o mechanizm Wiki. Faza ta zakończona była ewaluacją online. W trakcie szkolenia w Gauting (II faza) zajęcia odbywały się zarówno przed południem, jak i po południu – każdorazowo w blokach 2 x 1,5 godziny, przy zastosowaniu różnych metod nauczania. Stosunkowo niewiele było zajęć w formie wykładu czy prezentacji (nie tylko pracowników Goethe-Institut, lecz również gości z zewnątrz), dominującą formą była praca w grupach 3-4 osobowych lub w parach. Każdy z uczestników zobowiązany był do prowadzenia własnego dzienniczka, w którym zapisywał swoje refleksje z każdego dnia zajęć. Dodatkowo codziennie dwie różne osoby dokonywały wpisu na blogu seminarium, czasem w tonacji bardzo poważnej, czasem z zastosowaniem humoru. Tekstom towarzyszyły zdjęcia czy anegdoty ilustrujące przebieg danego dnia.
Zajęcia były bardzo intensywne. Każda metoda czy forma pracy zaprezentowana przez prowadzących była ćwiczona w praktyce, często przy wykorzystaniu TIK.
Elementem łączącym oba tygodnie kursu była wycieczka jako projekt. Już pierwszego dnia uczestnicy zajęć wybierali miejsce, do którego chcieliby się udać (Augsburg, Salzburg lub Garmisch-Partenkirchen), a następnie w grupach planowali cały wyjazd (podróż, zwiedzanie, posiłek, formę dokumentacji), mając do dyspozycji z góry ustalone fundusze. Wycieczki odbyły się w niedzielę po pierwszym tygodniu zajęć (bez organizatorów seminarium). W drugim tygodniu każda grupa prezentowała swoje wrażenia, stosując różnorodne formy, np. film, „tapetowe kino”, wywiad, scenka 3D umieszczona w kartonie. Uczestnicy wykazali się niebywałą kreatywnością, dobrze się przy tym bawiąc.
Poza wycieczką w ramach projektu uczestnicy mieli możliwość zwiedzenia Gauting, zapoznania się z głównymi atrakcjami Monachium (m.in. Marienplatz, Nowy Ratusz, Viktualienmarkt, browar, Stara i Nowa Pinakoteka), odwiedzenia Buchheim-Museum, jak również odbycia rejsu statkiem po Starnberger See, jednym z największych jezior w Niemczech. Ciekawym urozmaiceniem zajęć była wizyta w centrali Goethe-Institut w Monachium oraz w wydawnictwie Hueber, gdzie uczestnicy odbyli szkolenie dotyczące najnowszej oferty wydawniczej.
Bardzo ciekawy był również wieczór międzynarodowy, kiedy to wszyscy prezentowali swoje kraje, nierzadko przeprowadzając konkurs czy naukę narodowego tańca. Niektórzy uczestnicy byli ubrani w swoje narodowe stroje, co stało się dodatkową atrakcją spotkania. Oczywiście, nie mogło zabraknąć różnych smakołyków z poszczególnych państw. Cała grupa bawiła się doskonale.
Faza III była podsumowaniem całego kursu. Uczestnicy mieli za zadanie opisać na forum, jak w swojej pracy wykorzystują treści przekazane w trakcie szkolenia. Była to więc kolejna okazja do wymiany doświadczeń.
Udział w kursie i kontakt z nauczycielami z różnych państw był niezwykle motywującym i inspirującym doświadczeniem. Pozwolił usystematyzować wiedzę oraz umożliwił mi dostęp do większego zasobu materiałów, metod i technik, z których staram się korzystać podczas zajęć w szkole. Zachęcił mnie również do częstszego stosowania TIK. Udział w międzynarodowym szkoleniu to ważny krok w modyfikacji warsztatu pracy, doskonaleniu metod i podnoszeniu swoich kwalifikacji zawodowych. Zdobytą wiedzą i umiejętnościami chętnie dzielę się z nauczycielami mojej szkoły.
Mam nadzieję, że stosowanie różnych metod, w tym również systematyczne wdrażanie do autonomii zwiększy zainteresowanie i aktywność uczniów w procesie nauki języka niemieckiego. na swoich zajęciach w II semestrze przewiduję wprowadzenie prac projektowych, bez narzucania młodzieży tematów czy rozwiązań, co być może pozwoli im na rozwijanie własnych zainteresowań i pełnić będzie rolę motywującą.
Udział w mobilności wskazuje na chęć podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych, na konieczność ciągłego doskonalenia się w celu wzbogacenia warsztatu pracy i nadążania za stałym postępem w stosowaniu różnych technik nauczania.